Wyniki plebiscytu na Powiślu

Wyniki Plebiscytu były znane już następnego dnia po głosowaniu. Oficjalnie zostały opublikowane 13 lipca. Plebiscyt był jednoznacznie przegrany. W kwidzyńskim okręgu plebiscytowym, określanym również jako okręg “Prusy Zachodnie”, na tle niezaprzeczalnej przewagi głosów za Niemcami (oficjalnie za Prusami Wschodnimi), korzystnie odcinały się dane o liczbie głosów oddanych za Polską w powiecie sztumskim, gdzie było ich bez mała 20 procent. Na terenie powiatu przewagę głosów za Polską uzyskano w 23 miejscowościach.

Statystycznie w okręgu kwidzyńskim za Niemcami opowiedziało się 96.894 osób, za Polską – 7.947 (wg innych opracowań: odpowiednio 96.923 i 8.018). Najwięcej głosów za Polską padło w powiatach sztumskim (19,07%) i olsztyńskim (13,47%), najmniej zaś w okręgach mazurskich.

Zwycięstwo w Plebiscycie stało się dla Niemców wielkim świętem. Dla ludności, kultywującej od wieków polskie tradycje narodowe wyniki były szokiem. Powiślańskich Polaków ogarnęło poczucie klęski i osamotnienia, a także zagrożenia ze strony triumfujących Niemców. Pozytywne efekty, w postaci konsolidacji środowisk polskich i ożywionej działalności patriotycznej, miały dopiero nadejść.

W dniu 16 sierpnia 1920 r. Komisja Międzysojusznicza opuściła Kwidzyn, a Komisja Delimitacyjna przekazała Niemcom i Polsce obszary ple­biscytowe. Jako konsekwencje rozstrzygnięć plebiscytowych w granice Rzeczypospolitej w sierpniu 1920 roku trafiło ostatecznie pięć powiślańskich wsi: Janowo, Bursztych, Nowe Lignowy, Kramrowo i Małe Pólko. Tak powstała na wschodnim brzegu Wisły enklawa, nazwana później „Małą Polską”. Do Polski ze względów gospodarczych przyłączono także port rzeczny w Korzeniewie oraz przyczółek mostowy w Opaleniu. Nieco później polsko-niemiecka komisja graniczna zadecydowała o przyznaniu Polsce także stacji kolejowej w Gardei.