Po przegranym plebiscycie działalność środowisk polskich uległa ożywieniu. W celu konsolidacji wysiłków rozpoczął się proces zjednoczeniowy licznych organizacji polonijnych. Powstały wówczas Związek Polaków w Prusach Wschodnich (1920) i Związek Polaków w Niemczech (1922). Na czele tego drugiego stanął hrabia Stanisław Sierakowski z Waplewa. Prezesem Okręgu Ziemi Malborskiej Związku został Kazimierz Donimirski z Małych Ramz.
Po roku 1920, na skutek kryzysu gospodarczego i inflacji rozwiązały się banki w Starym Targu i Pierzchowicach. Jedynym bankiem ludowym, który przetrwał cały okres międzywojenny pozostał Bank Ludowy w Sztumie. Jednak jego działalność nie charakteryzowała się dynamicznym rozwojem. Na skutek braku środków na udzielanie kredytów, a także w wyniku wrogiego stosunku władz niemieckich do organizacji polskich bank borykał się z olbrzymimi trudnościami. Do 1935 roku sztumski bank należał do Związku Spółdzielni Śląskich i za ich pośrednictwem otrzymywał wsparcie kredytowe z Pocztowej Kasy Oszczędnościowej w Warszawie. W kontaktach sztumskiego banku z PKO za pośrednictwem Ministerstwa Spraw Zagranicznych pomagał konsul polski w Kwidzynie.
Wsparcie finansowe ze strony polskich instytucji bankowych niejednokrotnie ratowało sztumski Bank Ludowy przed upadkiem, jednak sytuacja ekonomiczna polskich rolników – klientów banku pogarszała się. Dodatkowo od 1933 roku na środowiska polskie wywierana była coraz silniejsza presja Niemców. Owocowało to coraz większym odpływem członków banku, a także wycofywaniem się młodszego pokolenia z działalności propolskiej w obawie przed szykanowaniem lub represjami. Pozostała, kurcząca się liczebnie grupa działaczy wzmacniała tymczasem swoją postawę w gotowości do poświęceń i wyrzeczeń. W tym trudnym okresie, w roku 1933 Bank Ludowy w Sztumie nabył drogą przymusowej licytacji budynek na sztumskim Przedzamczu, który stał się jego nową siedzibą, a także pomieścił w swych wnętrzach siedziby Związku Polaków w Niemczech, Towarzystwa Młodzieży i Towarzystwa Szkolnego. Tym samym obiekt ten stał się jednym z ważniejszych punktów krzewienia polskości na Powiślu.
W roku 1939 Bank Ludowy przestał istnieć. Hitlerowcy aresztowali i poddali eksterminacji działaczy i kadrę banku. Następnie do 1944 roku dokonali przejęcia jego majątku przeprowadzając postepowanie likwidacyjne. Wśród zamordowanych prze Niemców działaczy spółdzielczych znaleźli się Witold Donimirski, Józef Donimirski, Jan Fiszer, Jan Lenga, Konrad Smoliński, Bolesław Osiński.
Literatura : (L. Chętnik, A. Lubiński, Bank Spółdizelczy w Sztumie 1910-2010, Nowy Styl, Sztum 2010)
